Tag : nobel

Ostatnia wola i testament Alfreda Nobla

Alfred Nobel, źródło: www.wikipedia.com, październik 2011Szwedzki przemysłowiec i uczony Alfred Nobel (1833-1896), który zbił znaczną fortunę na wynalezieniu dynamitu w 1866 r., w swojej ostatniej woli ustanowił Nagrodę Nobla.

Jego testament z 1895 r. zastrzegał, iż pozostawiony majątek zostanie przeznaczony na fundusze mające na celu uhonorowanie „tych, którym w poprzedzającym roku zdobyli największe zasługi dla ludzkości”.

Sam uczony zmarł rok później w San Remo we Włoszech.

Nobel określił, że jego majątek zostanie zainwestowany w „ochronę”, w rezultacie czego kwota 31,5 miliona koron szwedzkich, równowartość obecnych 1,5 biliona koron szwedzkich (222 miliony dolarów), przeznaczona została na utworzenie Fundacji Nobla.

Wola Nobla precyzowała podział nagród na 5 równych części, rozpartycjonowanych pomiędzy fizykę, chemię, medycynę, literaturę i nagrodę pokojową:

„Jedna część dla osoby, która dokonała bardzo ważnego odkrycia na polu fizyki, jedna część dla osoby, która dokonała bardzo ważnego chemicznego udoskonalenia bądź odkrycia, jedna część dla osoby, która dokonała bardzo ważnego odkrycia w dziedzinie fizjologii i medycyny, jedna część dla osoby, która na polu literatury stworzyła najbardziej wyróżniające się dzieło w obranym kierunku, i jedna część dla osoby, która dużo zrobiła dla zniesienia bądź redukcji regularnych armii oraz dla promocji kongresów pokoju.”

Jako że Nobel zmarł nie pozostawiając potomstwa, po odczytaniu treści jego ostatniej woli wielu nie kryło zaskoczenia, w tym także jego rodzina.

Dokument został zakwestionowany przez dwóch siostrzeńców Nobla, którzy próbowali unieważnić zawarte w nim deklaracje, ponadto król Szwecji Oskar II skrytykował wolę Nobla jako „pozbawioną ducha patriotyzmu”.

W całym tym zamieszaniu Nobel nie wyznaczył wykonawców testamentu, ani nie skonsultował się z instytucjami przypisanymi do przydzielania nagród w celu potwierdzenia, czy są gotowi do podjęcia tego zadania.

Wreszcie po ponad 3 latach negocjacji utworzona została Fundacja Nobla mająca za zadanie zarządzać kapitałem powstałym z majątku Nobla, a pięć instytucji zgodziło się przyznawać nagrody w sposób, w jaki Nobel sobie zażyczył.

Od 1901 r., kiedy to wręczono pierwsze Nagrody Nobla, Fundacja finansuje prestiżowe nagrody jego imienia.

Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii, jako jedyna nie ujęta w testamencie Nobla jest finansowana przez Centralny Bank Szwecji, który ustanowił to wyróżnienie z okazji swojego 300-lecia w 1968r. Po raz pierwszy nagroda ta została przyznana w 1969r.

Źródło: www.thelocal.se, październik 2011

PaulinaJ

Tłumacz łosiowiska.